I. TẠI SAO CHÚNG TA CẦN PHẢI TỰ THEO DÕI ĐƯỜNG HUYẾT TẠI NHÀ?
TIÊU CHUẨN CHẨN ĐOÁN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG
Dựa vào 1 trong 4 tiêu chuẩn sau:
- Đường huyết lúc đói ≥ 126 mg/dL (hay 7 mmol/L)
- Đường huyết sau 2 giờ làm nghiệm pháp uống 75g glucose ≥ 200 mg/dL (hay 11,1 mmol/L)
- Xét nghiệm HbA1c ≥ 6,5% (48 mmol/mol).
- Bệnh nhân có triệu chứng kinh điển của tăng đường huyết (ăn nhiều, uống nhiều, tiểu nhiều, sụt cân nhanh) kèm mức đường huyết bất kỳ ≥ 200 mg/dL (hay 11,1 mmol/L).
Tầm quan trọng của việc theo dõi đường huyết tại nhà
Tự theo dõi đường huyết là cách chúng ta sử dụng máy đo đường huyết tại nhà để kiểm tra và theo dõi nồng độ đường trong máu. Việc kiểm tra đường huyết thường xuyên giúp cải thiện việc kiểm soát bệnh đái tháo đường tốt hơn. Ngày nay, việc theo dõi đường huyết đã trở nên nhanh chóng và tiện lợi hơn.
Mục đích của việc tự theo dõi đường huyết tại nhà:
- Tạo lập, phát triển hồ sơ quản lý đường huyết cá nhân một cách thuận lợi, giúp chuyên gia chăm sóc sức khỏe thiết lập một kế hoạch điều trị đái tháo đường hợp lý cho mỗi bệnh nhân.
- Hỗ trợ bệnh nhân và gia đình của họ chọn lựa những phương án phù hợp trong việc điều trị đái tháo đường hằng ngày, từ việc điều chỉnh chế độ ăn, tập luyện hay việc sử dụng insulin và các loại thuốc khác.
- Giúp người bệnh nâng cao nhận biết về hạ đường huyết hoặc tăng đường huyết nghiêm trọng
- Tăng cường giáo dục cho bệnh nhân về tầm ảnh hưởng của lối sống và việc dùng thuốc tác động lên việc kiểm soát đường huyết.
II. KHI NÀO CHÚNG TA CẦN PHẢI KIỂM TRA ĐƯỜNG HUYẾT?
Thức dậy vào buổi sáng sớm, theo dõi đường huyết đói
Trước bữa ăn. Điều chỉnh liều thuốc (insulin) trước ăn khi cần thiết
Sau bữa ăn 1 giờ hoặc 2 giờ. Theo dõi ảnh hưởng của thực phẩm và thuốc lên đường huyết (đường huyết sau ăn)
Trước, trong và sau khi vận động thể lực. Theo dõi việc vận động thể lực ảnh hưởng đến đường huyết ở mức nào
Trước khi đi ngủ. Kiểm tra liều thuốc bạn dùng có phù hợp để tránh hạ đường huyết về đêm
Nghi ngờ có hạ đường huyết. Một số dấu hiệu nhận biết như đói bụng nhiều, mệt mỏi, bồn chồn, run rẩy, đổ mồ hôi, hoa mắt…
Một số tình huống khác:
- Khi đi dự tiệc, uống rượu bia, đi du lịch, thử các món ăn lạ.
- Trước khi thực hiện các hoạt động có cường độ tập trung cao như lái xe,…
- Khi bị bệnh.
- Khi mang thai.
III. CÁCH SỬ DỤNG MÁY ĐO ĐƯỜNG HUYẾT TẠI NHÀ
Bước 1: Chuẩn bị dụng cụ, rửa tay thật sạch bằng xà phòng, lau khô bằng khăn sạch.
Bước 2: Lắp kim vào bút bấm, điều chỉnh mức phù hợp. Lấy gòn sạch lấy que thử trong lọ đựng gắn vào máy đọc đường huyết, chú ý đặt đúng đầu que thử vào máy.
Bước 3: Xoa, nặn ngón tay chuẩn bị lấy máu để đưa máu dồn vào đầu ngón. Dùng bút có kim đã chuẩn bị sẵn bấm máu vào đầu ngón tay.
Bước 4: Đưa đầu que thử chấm máu, đảm bảo đủ lượng máu để đọc, lưu ý không để vùng da vừa đo chạm vào bất cứ vật gì. Sau đó, dùng gạc bông để cầm máu đến khi ngừng chảy.
Bước 5: Đợi từ 5 đến 10 giây để hiện kết quả trên máy đọc, ghi nhận kết quả đọc được. Sau đó bao bọc kỹ kim, que thử, gòn,… để vứt bỏ không sử dụng lại.
IV. GHI NHẬN KẾT QUẢ ĐO ĐƯỜNG HUYẾT VÀ ĐẶT MỤC TIÊU KIỂM SOÁT ĐƯỜNG HUYẾT
Mức đường huyết khuyến cáo để chúng ta cần đạt tới
- Đường huyết đói lúc sáng: 80-130 mg/dl
- Đường huyết sau ăn 2 giờ: <180 mg/dl
- Trước khi đi ngủ: 100 – 150 mg/dl
- Lúc 2-3h sáng: 100 – 120 mg/dl
- Hạ đường huyết: <70 mg/dl
- Tăng đường huyết: >180 mg/dl
Công thức chuyển đổi đơn vị từ mg/dl sang mmol/l
Đường huyết (mmol/l) = đường huyết (mg/dl) /18
V. THEO DÕI ĐƯỜNG HUYẾT LIÊN TỤC
Theo dõi đường huyết liên tục (CGM) bằng công cụ đo đường huyết bằng thiết bị cảm biến đặt liên tục trên da, là phương pháp kiểm soát đường huyết cho chúng ta tự theo dõi được chỉ số đường huyết dao động trong ngày.
Có 3 loại thiết bị CGM chính:
- Real-time CGM (rtCGM): đo và hiển thị chỉ số đuờng huyết liên tục
- CGM quét gián đoạn (isCGM): đo đường huyết liên tục nhưng kết quả chỉ hiển thị khi quét cảm biến bằng đầu đọc hoặc điện thoại thông minh
- CGM chuyên nghiệp: được sở hữu bởi phòng khám, được cấp cho bệnh nhân đeo trong quãng thời gian nhất định (7-14 ngày), dữ liệu sẽ cho chuyên gia có thể đánh giá đặc điểm và xu hướng của đường huyết.
Một số hình ảnh tại buổi sinh hoạt:
Bác sĩ: Nguyễn Ngọc Ân - Khoa Nội tiết
Bệnh viện Đa khoa Khu vực Thủ Đức
