1. Bệnh chốc là gì?
Chốc là bệnh nhiễm trùng nông ở da, do vi khuẩn gây ra. Bệnh thường gặp ở lứa tuổi mẫu giáo (2-5 tuổi). Chốc có biểu hiện đặc trưng là mụn nước nông nhanh chóng hóa mủ, dễ dập vỡ, đóng vảy tiết màu vàng mật ong, bệnh lây lan nên còn được gọi là “chốc lây”.
2. Nguyên nhân gây bệnh chốc?
Khi trên da xuất hiện vết nứt hoặc vết trầy xước, vi khuẩn tụ cầu vàng (Staphylococcus aureus) xâm nhập sâu vào trong da và gây bệnh. Tụ cầu vàng có độc tính mạnh nên rất dễ lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết từ vết thương hay gián tiếp qua vật dụng (bàn ghế, đồ chơi).
Vi khuẩn tụ cầu vàng len lỏi vào trong da, tiết độc tố gây bọng nước
3. Chốc lây lan như thế nào?
Chốc gây ngứa và kích thích gãi, dịch tiết từ vết thương bám vào tay trẻ bị bệnh:
- Lây lan sang các vị trí các trên cơ thể khi trẻ lau tay vào bụng, lưng.
- Lây lan sang các trẻ khác khi dùng chung bàn ghế, đồ chơi…
Trẻ nhỏ có thói quen chia sẻ đồ chơi làm tăng nguy cơ lây lan trong cộng đồng
4. Triệu chứng và phân loại bệnh chốc
Chốc được chia thành 3 loại dựa vào biểu hiện bệnh:
- Chốc không bóng nước (thường gặp): trên da xuất hiện nhiều mụn nước nhỏ, khi vỡ để lại vết trợt đóng vảy màu vàng mật ong. Vị trí thường gặp là quanh mũi, miệng, tay và chân. Khi bệnh lâu ngày có thể lây lan sang vùng bụng, lưng và mông.
- Chốc bóng nước: Các bóng nước lớn chứa dịch đục, dễ vỡ và để lại viền da đỏ.
- Chốc loét: là thể nặng nhất, ăn sâu vào các lớp của da, gây loét đau và để lại sẹo.
Nếu không được điều trị đúng cách, bệnh có thể dẫn đến một số biến chứng nghiêm trọng như viêm cầu thận cấp, nhiễm trùng máu, viêm mô tế bào.
Vệ sinh các vết thương hở trên da bằng nước muối sinh lý, tránh các dung dịch có màu vì có thể che lấp biểu hiện bệnh, khó theo dõi diễn tiến bệnh.
Nên để khô thoáng vết thương, tránh băng, bịt kín vết thương vì tăng nguy cơ nhiễm trùng. Không nên áp dụng điều trị mẹo như đắp lá cây, thoa dầu gió, dầu dừa vì tăng nguy cơ gây kích ứng da và làm bệnh trầm trọng hơn.
Vệ sinh da bằng nước muối sinh lý, tránh các dung dịch có màu
Chú ý diễn tiến của vết thương, nếu có biểu hiện mụn nước hoặc quầng viêm lan rộng nên đưa trẻ đi khám ngay để được Bác sĩ chỉ định thuốc uống và thuốc thoa, tránh để bệnh diễn tiến nặng gây biến chứng và để lại sẹo.
6. Phòng ngừa bệnh chốc:
Hiện tại chưa có vaccine phòng ngừa hiệu quả bệnh chốc, vì vậy chăm sóc vết thương da đúng cách và giữ gìn vệ sinh chung đóng vai trò then chốt.
- Giữ gìn vệ sinh da, rửa tay thường xuyên với xà phòng.
- Tránh cho trẻ gãi, cắt ngắn móng tay.
- Khi trẻ bị bệnh chốc nên cho trẻ nghỉ học ít nhất một tuần hoặc đến khi da có dấu hiệu lành tốt (đóng mài khô, mất quầng viêm) để hạn chế lây lan trong cộng đồng.
- Giặt riêng đồ dùng, vệ sinh đồ chơi bằng dung dịch sát khuẩn Cloramin B (ngâm trong 30 phút, rửa lại bằng nước sạch và phơi khô).
- Dinh dưỡng: nên bổ sung vào khẩu phần ăn hàng ngày các thức ăn giàu đạm (thịt bò, thịt gà, cá, trứng), tăng cường sức đề kháng (cam, bưởi, rau lá xanh). Đồng thời nên hạn chế đồ ngọt, nhiều dầu mỡ vì gây tăng nguy cơ viêm nhiễm.
Tài liệu tham khảo:
Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị các bệnh da liễu năm 2023 của Bộ Y tế.
Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh da liễu năm 2019 của Bệnh viện Da liễu thành phố Hồ Chí Minh.
BS. Lê Phúc An - Khoa Khám bệnh
Bệnh viện Đa khoa khu vực Thủ Đức
