1. Đột quỵ là gì?
Đột quỵ (tai biến mạch máu não) là tình trạng tổn thương não xảy ra đột ngột, gây ra các khiếm khuyết thần kinh khu trú hoặc lan tỏa, kéo dài trên 24 giờ và không do chấn thương sọ não. Đây là một tình trạng y tế khẩn cấp, đòi hỏi phát hiện sớm và can thiệp kịp thời.
2. Gánh nặng đột quỵ
- Mỗi năm, Việt Nam có khoảng 200.000 ca mới mắc đột quỵ.
- Tỷ lệ tử vong cao, nhiều trường hợp tử vong ngay trong giai đoạn cấp tính.
- Khoảng 90% người sống sót bị di chứng: yếu/liệt vận động, rối loạn ngôn ngữ, suy giảm trí tuệ, mệt mỏi, suy nhược.
- 1/3 bệnh nhân có nguy cơ tái phát trong vòng 5 năm.
- Chi phí điều trị lớn: nếu can thiệp có thể lên đến hàng chục triệu đồng, chưa kể chi phí thuốc men, tái khám và chăm sóc lâu dài.
❗ Đột quỵ không chỉ để lại hậu quả sức khỏe mà còn là gánh nặng lớn cho gia đình và xã hội.
3. Yếu tố nguy cơ của đột quỵ
🔹 Yếu tố không thay đổi được: tuổi cao, giới tính, tiền căn gia đình.
🔹 Yếu tố có thể thay đổi và kiểm soát được:
- Tăng huyết áp
- Đái tháo đường
- Rối loạn mỡ máu
- Béo phì
- Hút thuốc lá, uống rượu bia
- Ít vận động, căng thẳng kéo dài
4. Làm thế nào để phòng ngừa đột quỵ?
✔️ Kiểm soát bệnh mạn tính
- Đo huyết áp thường xuyên, dùng thuốc đều đặn nếu bị tăng huyết áp.
- Kiểm tra và điều trị đái tháo đường, rối loạn mỡ máu.
- Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ.
✔️ Thay đổi lối sống
- Ăn uống lành mạnh: nhiều rau xanh, trái cây, hạn chế muối, mỡ động vật, đồ ăn nhanh.
- Tập thể dục đều đặn ít nhất 30 phút/ngày.
- Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia.
- Giữ tinh thần thoải mái, ngủ đủ giấc.
✔️ Dự phòng đặc biệt cho người từng bị đột quỵ/TIA
- Uống thuốc chống kết tập tiểu cầu hoặc thuốc chống đông theo đúng chỉ định.
- Tái khám định kỳ.
- Tuyệt đối không tự ý ngưng thuốc hoặc thay đổi phác đồ điều trị.
5. Thông điệp cấp cứu trong đột quỵ
⏰ Đột quỵ là cấp cứu khẩn cấp. Thời gian vàng trong cấp cứu quyết định khả năng hồi phục.
👉 Khi xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ (méo miệng, yếu liệt tay chân, nói khó&hellip
, hãy ngay lập tức đưa bệnh nhân đến bệnh viện có khả năng cấp cứu đột quỵ gần nhất.
📌 Thông điệp chính:
“Đột quỵ không phải là số phận. Bạn hoàn toàn có thể phòng tránh bằng cách kiểm soát tốt bệnh mạn tính, thay đổi lối sống và tuân thủ điều trị.”
BS.CKI Nhâm Thị Cẩm Vân - Khoa Nội thần kinh
Bệnh viện Đa khoa khu vực Thủ Đức
